I. Historia
Pasterz attycki, okres sprzed zjednoczenia
Pasterz attycki, okres sprzed zjednoczenia
Attyka z okresu Ciemności wyszła jako kraina rozbita, pozbawiona przywódców i zagubionym dziedzictwem spowitym nimbem legend. Tubylcy zdawali sobie sprawę z jakiejś dalszej, chwalebnej przeszłości i potężnych flotach z Laurionu płynących po egzotyczne skarby na same krańce świata, ale nie było w tych podaniach nic, poza nostalgią. A na samej nostalgii ciężko utrzymać wspólną tożsamość, toteż mieszkańcy Attyki dosyć prędko podzielili się na liczne plemiona; dawna arystokracja przekształciła się w klany pasterzy a pospólstwo w społeczności rolnicze: rzecz jasna prowadziło to do konfliktów między dwiema grupami o cenną ziemię. Konfliktów, które w dużej mierze pochłaniały większość zasobów mieszkańców półwyspu.
Przełom nastąpił wraz z pojawieniem się pasterskiego plemiona Dionidów - wyznawali oni przede wszystkim Dionizosa jako swoje bóstwo opiekuńcze, od którego wywodzili swoje pochodzenie. Dionidowie pierwsi spośród attyckich plemion na nowo odkryli sekrety miedzi; a wraz z tym mieli dostęp do nowoczesnych narzędzi i zabójczej broni, której nie mieli ich sąsiedzi. Wódz Dionidów, Stratos, uznał to za klucz do osiągnięcia hegemonii. Swoim ziomkom zabronił handlu miedzią i towarami miedzianymi: wszelka miedź trafiała na uzbrojenie dionijskich wojowników. A z tak uzbrojoną drużyną Stratos mógł podporządkować swojemu plemieniu pozostałych mieszkańców Attyki: przeważnie czynił to siłą, chociaż znalazło się parę klanów, które dobrowolnie mu się poddały.
Podbój jest jednak jedną sprawą, a utrzymanie zdobyczy drugą. Stratos zdawał sobie sprawę z tego, że po pokoleniu lub dwóch plemiona podporządkowane wyłącznie siłą znowu rzucą się sobie do gardeł. Dlatego zdecydował się utworzyć nowe społeczeństwo: zebrał starszyzny podporządkowanych plemion i rozpoczął budowę nowego polis w Eleuzis - świętym miejscu, które doradziła mu wyrocznia. Miasto nazwano w identyczny sposób, by uczcić w ten sposób swoich legendarnych poprzedników. W nowym mieście schronienie znaleźli wszyscy poddani Stratosa; a ich miejsce w hierarchii społecznej zależało przede wszystkim od tego, w jaki sposób tymi poddanymi zostali i jak bardzo byli przydatni wodzowi.
Nową organizację polityczną ochrzczono Związkiem Eleuzyńskim, a na jego symbol przyjęto sowę Ateny i gałązkę oliwną: te dwa symbole dosyć często znajdowano na monetach pozostawionych przez przodków, więc zdecydowano się je przyjąć jako własne, by zachować ciągłość ze starożytną historią. Natomiast potomkowie Stratosa objęli w państwie władzę monarszą, jako ród Stratydów.
II. Ustrój i społeczeństwo
Król i kapłanki, w ceremonii ku czci Dionizosa
Król i kapłanki, w ceremonii ku czci Dionizosa
Ustrój polityczny panujący w Związku Eleuzyńskim można określić jako monarchię. Pełnia władzy znajduje się w rękach króla i jego rodziny (rodu Stratydów), przy czym monarcha rządzi przy pomocy wybranych przez siebie urzędników oraz wybitnych przedstawicieli arystokracji i szanowanych mieszkańców polis. Mimo tego do najważniejszych obowiązków królewskich należy odprawianie ceremonii religijnych: jeśli nie jest fizycznie w stanie tego wykonywać to jego pozycja jest mu odbierana i przekazywana dziedzicowi, czyli zazwyczaj najstarszemu prawowitemu synowi.
Społeczeństwo dzieli się na następujące klasy społeczne:
1. Arystokrację - wywodzącą się w większości od plemienia Dionidów. Rody arystokratyczne mają obowiązek własną piersią bronić Związku Eleuzyńskiego i króla, a w zamian za to mogą liczyć na korzyści: jak nadania ziemskie, świty poddanych, lukratywne urzędy i tym podobne.
2. Wolnych ludzi - stanowią warstwę rzemieślników, kupców i uczonych. Wywodzą się w większości od plemion sojuszniczych Dionidów, ale za "zasługi" można dostać się w ich szeregi.
3. Poddanych - wywodzących się od plemion podbitych, żyją w większości poza murami Eleuzis, trudnią się pracą na roli i w kopalniach. Przypisani zazwyczaj na stałe do jednej osady. Nie muszą się martwić o swoje bezpieczeństwo ekonomiczne czy wojskowe, ale w zamian muszą wykonywać prace na rzecz Związku bądź płacić określoną daninę.
4. Niewolnicy - stanowią najmniejszą część populacji Związku, wykorzystuje się ich przeważnie do prac niebezpiecznych (kopalnie) albo jako sługi domowe. Potomkowie niewolników mają status poddanych.
Warto dodać, że w systemie ekonomicznym Eleuzis król zbiera od poddanych daninę w postaci pszenicy. Zboże te jest następnie dystrybuowane biednym w ciężkich czasach; a w tłustych latach wymieniane na inne towary i przeznaczane na inwestycje publiczne. Prawo do posiłku jest podstawowym prawem każdego poddanego, a król, który nie daje rady się z tego obowiązku wywiązać uznawany jest za słabego.
III. Religia i kultura
Wizerunek Hadesa i Persefony, głównych bóstw państwowych
Wizerunek Hadesa i Persefony, głównych bóstw państwowych
Tak jak w innych regionach Hellady, w Związku Eleuzyńskim szczególną cześć oddaje się "trójcy olimpijskiej" - czyli Zeusowi, Posejdonowi i Hadesowi. Przy czym z nich w Eleuzis największą czcią obdarza się Hadesa, jako tego, który zapewnił Eleuzis dar miedzi w dawnych czasach. Ale Związek ma też swoją własną trójcę bóstw opiekuńczych: Dionizosa, Persefonę i Atenę. Z tych wszystkich bóstw szczególny kult państwowy przysługuje Hadesowi i Persefonie, których w Związku Eleuzyńskim uznaje się za głównych dobroczyńców ludzkości.
Eleuzyjczycy odziedziczyli wiele instytucji kulturalnych po Attyce, ale mają zupełnie inne nastawienie do mórz niż ich przodkowie: są zdania, że prawdziwe bogactwa odnaleźć można w ziemi, a morze to nie jest dobry fundament do budowy hegemonii. Takie podejście czyni z nich bardziej gospodarzy niż marynarzy, a oranie ziemi jest uznawane za znacznie bardziej godne szacunku niż chłostanie morskich bałwanów.
IV. Mapa
Tereny Związku zaznaczone kolorem niebieskim
Tereny Związku zaznaczone kolorem niebieskim